ਅਜ਼ੂਸਪਰਮੀਆ

ਅਜ਼ੂਸਪਰਮੀਆ ਆਮਤੌਰ ਤੇ ਮਰਦਾਂ ਦੀ ਉਪਜਾਊ ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸ਼ੁਕਰਾਣੂਆਂ ਦੀ ਸੰਖਿਆ ਨਾ ਹੋਣ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪਹਿਚਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਜ਼ੂਸਪਰਮੀਆ ਵੀਰਜ ਨਿਕਾਸੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਕਰਾਣੂਆਂ ਦੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਘਾਟ ਹੈ। ਕਈ ਅਧਿਐਨਾਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਚੱਲਿਆ ਹੈ, ਕਿ 5 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਬਾਂਝ ਪੁਰਸ਼ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦੇ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੇ ਹਨ।

ਸ਼ੁਕਰਾਣੂਆਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਸਮੱਸਿਆ ਜਾਂ ਫਿਰ ਰੁਕਾਵਟ ਦੇ ਕਾਰਣ ਪੈਦਾ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਕਾਰਣ ਸ਼ੁਕਰਾਣੂਆਂ ਦੇ ਆਮ ਉਤਪਾਦਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਵੀਰਜ ਨਿਕਾਸੀ ਤੱਕ ਜਾਣ ਵਿੱਚ ਸਮੱਸਿਆ ਆਉਂਦੀ ਹੈ।

ਪ੍ਰੀਟੈਸਟੀਕੂਲਰ ਅਜ਼ੂਸਪਰਮੀਆ: ਇਹ ਜਣਨ ਟ੍ਰੈਕਟ ਅਤੇ ਆਮ ਅੰਡਕੋਸ਼ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਨਾਕਾਫ਼ੀ ਉਤੇਜਨਾ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਸਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਫੋਲੀਕਲ ਉਤੇਜਨਾ ਆਮਤੌਰ ਤੇ ਹਾਰਮੋਨ ਦਾ ਘੱਟ ਪੱਧਰ ਟੈਸਟਾਂ ਦੀ ਅਪੂਰਣ ਉਤੇਜਨਾ ਦਾ ਕਾਰਣ ਬਣਦਾ ਹੈ। 

ਟੈਸਟਿਕੂਲਰ ਅਜ਼ੂਸਪਰਮੀਆ: ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਵਿੱਚ ਟੈਸਟ ਆਮ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ਅਤੇ ਸ਼ੁਕਰਾਣੂ ਉਤਪਾਦਨ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਅਜ਼ੂਸਪਰਮੀਆ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਵਾਲੇ ਮਰਦਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਕਾਫੀ ਜਿਆਦਾ ਆਮ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕੁਝ ਜੈਨੇਟਿਕ ਸਥਿਤੀਆਂ ਅਤੇ ਜਮਾਂਦਰੂ ਮੁੱਦੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦੇ ਕਾਰਣ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਹ ਕਿਸੇ ਦੁਖਦਾਈ ਸਰਜਰੀ, ਕੈਂਸਰ, ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਜਾਂ ਫਿਰ ਕਿਸੇ ਸੰਕ੍ਰਮਣ ਦੇ ਕਾਰਣ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਪੋਸਟ ਟੈਸਟੀਕੂਲਰ ਅਜ਼ੂਸਪਰਮੀਆ: ਆਮਤੌਰ ਤੇ 50 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਮਰਦ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਪੀੜਿਤ ਹਨ, ਜਿਹਨਾਂ ਨੂੰ ਅਜ਼ੂਸਪਰਮੀਆ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਕਰਾਣੂ ਜਨਮ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਿਕਾਸ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਮੁਖ ਕਾਰਣ ਪੋਸਟ ਟੈਸਟੀਕੂਲਰ ਜਣਨ ਟ੍ਰੈਕਟ ਦੀ ਸਰੀਰਕ ਰੁਕਾਵਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। 

ਇਡੀਓਪੈਥਿਕ ਅਜ਼ੂਸਪਰਮੀਆ: ਇਹ ਉਹ ਸਥਿਤੀ ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਵਿੱਚ ਆਮਤੌਰ ਤੇ ਕੋਈ ਖਾਸ ਕਾਰਕ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਭਾਵ ਇਹ ਉਮਰ, ਭਾਰ ਵਰਗੇ ਜੋਖਮ ਕਾਰਕਾਂ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੈ।

ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਬਾਂਝਪਨ ਦੀ ਜਾਂਚ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। IVF ਮਾਹਿਰ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਐਕਸਪੋਜਰ, ਪਿਛਲੀਆਂ ਸਰਜਰੀਆਂ, ਦਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਜਾਣਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਕੇ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦੇ ਅਸਲ ਕਾਰਣਾਂ ਦੇ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। 

ਸਾਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਮਤੌਰ ਤੇ ਫਿਰ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦੇ ਜਰੀਏ ਪੂਰੇ ਸਰੀਰ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਵਿੱਚ ਆਮਤੌਰ ਤੇ ਟੈਸਟੋਸਟੀਰੋਨ ਅਤੇ ਫੋਲੀਕਲ ਉਤੇਜਕ ਹਾਰਮੋਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਖੂਨ ਦੀ ਜਾਂਚ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਵਿੱਚ ਆਮਤੌਰ ਤੇ ਟੈਸਟੋਸਟੀਰੋਨ ਅਤੇ ਫੋਲੀਕਲ ਉਤੇਜਕ ਹਾਰਮੋਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਸਪਰਮ ਜਾਂਚ ਦੇ ਨਾਲ ਦੋ ਸਪਰਮ ਨਮੂਨੇ ਲਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸ਼ੁਕਰਾਣੂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਮਰਦ ਬਾਂਝਪਨ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਜ਼ਿਆਦਾ ਜਾਂਚ ਦੇ ਲਈ ਸਪਰਮ ਦਾ ਨਮੂਨਾ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਆਮਤੌਰ ਤੇ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵੀਰਜ ਨਮੂਨਾ ਸੈਂਟਰਿਫਿਊਜ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਘੁਮਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਪੈਲੇਟ ਜਾਂਚ ਦੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੀ ਸ਼ੁਕਰਾਣੂ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਪ੍ਰਜਨਨ ਮਾਰਗ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਦੀਆਂ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਨਾਮਨਜ਼ੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਸਲ ਦੇ ਵਿੱਚ ਇਹ ਜਾਂਚ ਡਾਕਟਰ ਨੂੰ ਇਹ ਪੱਕਾ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਕਿ ਜੇਕਰ ਸੈਂਟਰਿਫਿਊਜ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇੱਕ ਵੀ ਸ਼ੁਕਰਾਣੂ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਕੋਈ ਵੀ ਰੁਕਾਵਟ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਕੁੱਝ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਸਾਫ਼ ਕਾਰਣ ਸਾਹਮਣੇ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਫਿਰ ਟੈਸਟਿਸ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਸਥਾਨਕ ਅਨੱਸਥੀਸੀਆ ਦੇ ਤਹਿਤ ਟੈਸਟਿਸ ਬਾਇਓਪਸੀ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਟੈਸਟੀਕੂਲਰ ਅਜ਼ੂਸਪਰਮੀਆ ਦਾ ਇਲਾਜ ਆਮਤੌਰ ਤੇ ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਅੰਡਕੋਸ਼ ਅਸਲ ਦੇ ਵਿੱਚ ਸਥਾਈ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਮਰਦ ਹਾਈਪਰਪ੍ਰੋਲੈਕਟੀਨਮੀਆ ਦੇ ਇਲਾਜ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੁਬਾਰਾ ਤੋਂ ਸ਼ੁਕਰਾਣੂ ਉਤਪਾਦਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਮਰਦਾਂ ਦੇ ਸ਼ੁਕਰਾਣੂ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਬਾਹਰੀ ਐਂਡਰੋਜਨ ਦੇ ਕਾਰਣ ਦਬਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਐਂਡਰੋਜਨ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਦੁਬਾਰਾ ਤੋਂ ਸ਼ੁਕਰਾਣੂ ਉਤਪਾਦਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। 

ਜਦੋਂ ਟੈਸਟਿਸ ਆਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਆਮਤੌਰ ਤੇ ਸਿਮੂਲੇਟ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ਜਾਂ ਫਿਰ ਸਿਮੂਲੇਸ਼ਨ ਨਾਕਾਫ਼ੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਦੌਰਾਨ ਗੋਨਾਡੋਟ੍ਰੋਪਿਨ ਥੈਰੇਪੀ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਸ਼ੁਕਰਾਣੂ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। 

ਦਰਅਸਲ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮਰਦ ਕਾਰਕ ਬਾਂਝਪਨ ਦੀ ਇਸ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ IVF ਅਤੇ ICSI ਦੇ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਦੇ ਨਾਲ, ਹੁਣ ਇੱਕ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਗਰਭਵਤੀ ਹੋਣਾ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਤੋਂ ਕਾਫੀ ਜਿਆਦਾ ਆਸਾਨ ਅਤੇ ਸੰਭਵ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।

ਲੁਧਿਆਣਾ, ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਡਾ. ਸੁਮਿਤਾ ਸੋਫਤ ਆਈਵੀਐਫ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ, ਜਿਹੜੇ ਜੋੜੇ ਅਜ਼ੂਸਪਰਮੀਆ ਵਰਗੀ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਜੂਝ ਰਹੇ ਹਨ, ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਉਹ ਆਪਣੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦੇਣ ਦੇ ਆਪਣੇ ਸੁਪਨਿਆਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਅੱਜ ਨਾ ਸਿਰਫ ਆਈਸੀਐਸਆਈ ਅਤੇ ਆਈਵੀਐਫ ਵਰਗੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਇਲਾਜ ਦੀਆਂ ਸਫ਼ਲਤਾ ਦੀਆਂ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂਕਾਫ਼ੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਧਦੀਆਂ ਹਨ, ਬਲਕਿ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਾਲਾ ਇਲਾਜ ਵੀ ਹੁਣ ਜਾਇਜ਼ ਕੀਮਤ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਸਾਡੇ ਮਾਹਿਰ ਡਾ. ਸੁਮਿਤਾ ਸੋਫਤ ਅਸਲ ਦੇ ਵਿੱਚ ਮਰੀਜ਼ ਦੀ ਕਾਫੀ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਜਾਂਚ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫਿਰ ਅਜ਼ੂਸਪਰਮੀਆ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਗਰਭ ਧਾਰਣ ਲਈ ਸੰਭਵ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦੇ ਲਈ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ।